Vücuda gerekli olan besin maddeleri; proteinler, karbonhidratlar, yağlar, aminoasitler ve vitaminlerdir.
Proteinler, karbonhidratlar ve yağlar vücuda enerji veren maddeler olup; vitaminler normal
hayatın devam edebilmesi için gerekli olan ve yiyeceklerin içerisinde doğal olarak bulunan
bileşiklerdir. Vitaminler, vücudumuzun fonksiyonlarının düzenlenmesinde ve devam etmesinde önemli rol oynarlar.
Vitaminler doğada iki şekilde bulunur
1 – Yağda eriyen vitaminler. A – D – E – K vitaminleri vücutta depolandığı için her gün
almaya gerek olmayan vitaminlerdir.
2 – Suda eriyen vitaminler. B ve C vitaminleri vücutta depolanmazlar, fazla alınan miktar vücuttan dışarı atılır ve onun için her gün alınması gereken vitaminlerdir.
A VİTAMİNİ: Büyümeye yardımcı olur, vücut direncini sağlar, Gözlerin gelişimini, iyi çalışmasını ve korumasını sağlar. A vitamininin bulunduğu besinler: Süt, et, yumurta, balık, ekmek, fasulye, mercimek, tereyağı, patlıcan, havuç, kereviz, lahana, karnabahar, ıspanak, çilek, portakal, greyfurt, maydanoz, elma, armut, patates, domates ve hurma.
B -1 VİTAMİNİ: Gelişmeyi sağlar, sindirimi kolaylaştırır, salgı bezlerinin faaliyetini artırır. B-1 vitamininin bulunduğu besinler: Un, süt, et, taze, sebzeler, fındık, ceviz, yumurta, nohut, balık, kepek, muz, kestane, lahana ve karnabahar.
B – 2 VİTAMİNİ: Sinir sistemi ve solunum sisteminin çalışmasına yardımcı olur. En çok süt, peynir, yumurta, ceviz, fındık, ekmek, balık, et, salatalık, patates ve bira mayasında bulunur.
B – 6 VİTAMİNİ: Dokuların yenilenmesini, karaciğerin daha iyi çalışmasını, sinir sisteminin yenilenmesini sağlar. En çok taze ve kuru fasulye, muz, lahana, ıspanak, karaciğer ve salatalıkta bulunur.
C VİTAMİNİ: Kemiklerin ve dişlerin gelişmesini sağlar. Kanı toksin maddelerden temizler. Büyümeye ve gelişmeye yardımcı olur. Tansiyonu düşürür, kandaki şeker miktarını azaltır. Böbrek üstü bezlerinin çalışmasını artırır, erkeklik gücünü sürdürülmesini sağlar. Vücudumuzu grip ve diğer alt ve üst solunum yolu hastalıklarına karşı koruyarak direnç sağlar.
E VİTAMİNİ: Yağda eriyen E vitamini vücudumuz için hayati önemdedir. Isıya ve yoğun pişirmeye karşı çok dayanıklıdır. Göz sağlığı ve görme duyularımız için önem taşımaktadır. Vücuda alınan ağır metaller, zehirli bileşikler, radyasyon ve bazı ilaçların toksin etkilerine karşı koruma sağlar. Virütik hastalıklara karşı vücut direncini yükseltir. Bağışıklık sistemi için önemli bir vitamindir. Yaşlanmaya bağlı hafıza kayıplarının önlenmesinde etkilidir.
Kırmızı kan hücrelerini geliştirir ve çoğaltır. Kalbe yararlı olan HDL kolesterol oranını yükseltir. Zararlı olan LDL kolesterolu azaltır. Kandaki kolesterol miktarını dengeye sokar. Kaslara ve cilde sağlık katar. Akciğerlerin havalanmasını artırır. Kalp krizine, kansere, alzheimere, katarakta karşı koruyucudur. E Vitamininin en çok bulunduğu besinler; Buğday, pirinç, mısır, darı, soya, yer fıstığı, badem, susam, ceviz, zeytinyağı, marul, ay çiçek yağı, mısırözü yağı ve birçok yeşil sebzede bulunmaktadır.
ÇİNKO: Büyüme, cinsel gelişmenin normal olmasını ve yaraların iyileşmesini sağlar. Eksikliğinde büyüme geriliği, iştahsızlık ve eklemlerde şişme meydana gelir. En çok deniz ürünleri, et, karaciğer, fındık, süt ve yumurtada bulunmaktadır.
MAGNEZYUM: Kemik ve dişlerin gelişimini ve sağlını korur. Sinir iletimi ve kas kasılmaları ile enerji oluşumunu sağlar. Eksikliğinde büyüme geriliği, davranış bozukluğu, sinir ve kas çalışmasında bozukluklar oluşur. En çok soya fasulyesi, fındık, süt, balık, tahıl ve yapraklı sebzelerde bulunur.
B-12 VİTAMİNİ: Sinir sistemi fonksiyonları için gereklidir. Eksikliğinde zihinsel ve sinirsel fonksiyonlar bozulabilir. Kulak çınlaması ve halsizlik belirtileri görülür. Vücutta depo vitamin olarak bulunduğundan eksikliği ve yetersizliği yıllar sonra ortaya çıkabilir. Uyuşukluk ve unutkanlık ile yataktan yorgun uyanma gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
En çok karaciğer, süt, yumurta akı, peynir, balık, et ve karideste bulunur. Bitkilerde az miktarda bulunur. Sebzelerde B-12 vitamini bulunmaz.
D VİTAMİNİ: Yağda eriyen D vitamini insan derisinde, güneş ışığı ile temas sonucunda meydana gelir. En çok balık yağı ve yumurta sarısında bulunur. Yararları; Kalsiyum ve fosforun emilimini düzenler, kemik büyümesi ve sertleşmesini sağlar, Raşitizmi önler ve kas kasılmalarını engeller. Bebekler ve çocuklarda kemik ve dişlerin normal gelişme ve büyümesini sağlar. Eksikliğinde; Raşitizm, çarpık bacaklar, kemik ve eklemlerde deformasyonlar, kaslarda zayıflık, bitkinlik, bacaklarda ağrı ve kemiklerin çabuk kırılmalarına neden olur. K VİTAMİNİ: Kan pıhtılaşmasında önemli rol oynar. En çok lahana karnabahar, ıspanak, yeşil sebzeler, soya fasulyesi ve tahıllarda bulunur. Eksikliğinde kanamalara sebep olur. DEMİR: Kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gereklidir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. En çok yumurta sarısı, et, balık, ciğer, fasulye, fındık ve dalak ile yeşil sebzelerde bulunur. Hemoglobin yapımı ve metabolizmanın uyarılmasında yararlı enzimlerin yapımını sağlar. Eksiliğinde; kansızlık ve oksijen kullanımında yetersizlik görülmektedir.
Bol vitaminli günler dilerim.
