İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ile çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacıyla 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu”, 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Ancak birçok kişi yasa içeriğinden ve cezalardan habersiz.
Kademeli olarak uygulanacak olan yasanın uygulama takvimi ise şu şekilde olacak:
1 Ocak 2013 tarihinden itibaren 50’den çok çalışanı olan şirketler, 1 Temmuz 2013’ten itibaren 50 ve 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan şirketler, 1 Temmuz 2014’ten itibaren ise diğer bütün şirketler; iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve sağlık personeli bulundurma hükümlerini uygulamakla yükümlü olacak.
Peki bu kanun kimleri kapsıyor? Kanunun 2. maddesinde belirtildiğine göre:
“Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır” ifadesi yer almaktadır.
Ancak aşağıda belirtilen faaliyetler ve kişiler hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz:
a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı’nın faaliyetleri.
b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.
c) Ev hizmetleri.
ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.
d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.
Bu kanun kapsamında ayrıca bazı tanımlamalar yapılmıştır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel iş yerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi,
Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,
Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı,
İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı,
İş kazası: İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı,
İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
İş yeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,
İş yeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,
Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,
Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanunu’na göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, iş yerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi, ifade etmektedir.
Diğer sayılarda İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun getirdiği yeniliklerden, yükümlülüklerden bahsederek kanunu incelemeyi sürdüreceğiz. Mutlu bir ay geçirmeniz dileğiyle…
