Günümüzde proje çalışmaları ve yapılmak istenilen yatırımlara göre faizsiz ya da geç geri ödemeli kredi desteği, yer-arsa tahsisi ya da direkt hibe tarzında destekler oldukça yaygın. Devletin yatırımcıları ve proje sahiplerini teşvik edici politikası bu bağlamda yatırımcının iştahını kabartmaya da devam ediyor. Kalkınma Bakanı Sn. Cevdet Yılmaz’ın Bitlis’te yapmış olduğu açıklamaların bir kısmına göre ‘Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı ve güçlü teşvik sistemi’ şu anda uygulanıyor. Bakan; ‘Bu sistemde katma değer vergisi istisnasından gümrük vergisi muafiyetine, arsa yeri tahsisinden yatırım indirimi dediğimiz vergi indirimlerine, işgücü üzerindeki sigorta primlerinden işçi primlerine kadar çok çeşitli teşvikler getiriyoruz. Bir yatırımcı, yatırımının daha fazlasını zaman içinde geri alıyor. Dolayısıyla bu teşvik sisteminden mutlaka istifade edilmesi lazım. Bu adeta bir kampanya. Bu ve önümüzdeki yıl en yüksek düzeydeki teşvikler 2012-2013 dönemindedir. 2014 yılında teşvik sisteminin dozajı düşüyor.’ Açıklaması ile de tezini destekledi. ‘Peki bu desteklerden ne kadar haberdarız? Biz de faydalanabilir miyiz ya da desteklerden faydalanmak adına hangi tür yatırımlarla projeler yapmamız gerekiyor?’ diye sorabilecek okurlarımız için birkaç tavsiyem olacak.
• Özellikle ev hanımları ve çocukları kapsayan projeler her zaman bir adım önde olacaktır.
• Üretimde yeni teknolojilerin kullanılmasının sağlanması, mevcut sistemlerin geliştirilmesi için ar-ge çalışmalarının yapılması desteklenecek faaliyetler arasında yer bulacaktır.
• Çevre ve atık yönetimi adına geliştirilecek projeler desteklenecektir.
• En önemlisi ise sürdürülebilir üretim ve enerji kaynaklarının kullanımının sağlanması için yapılacak olan çalışmalar olarak görülmekte. Dünyayı artık tüketiyoruz; doğal enerji kaynaklarının ömürleri son demlerine gelmek üzere. Yenilenebilir enerji kaynakları ile üretim yapmak, onları harcamak zorundayız. Yakıt tasarrufları, düşük karbon emisyonları, geri kazanım sistemlerini kullanmak ve geliştirmek gibi birçok önemli konuda önlemlerimizi almak zorundayız.
Peki destek verebilecek kuruluşlar hangileri?
– Kalkınma Ajansları: Örneğin Ankara Kalkınma Ajansı’ndan hangi faaliyetler için ne gibi yardımlar alınabilir kısaca sizlere iletmek istedim. Detaylı bilgiler için elbette ki kalkınma ajansları ile irtibata geçmeniz sizler için faydalı olacaktır.
Ankara Kalkınma Ajansı:
– Ankara Kalkınma Ajansı; faiz desteği, faizsiz kredi desteği ve doğrudan finansman desteği gibi hizmetler sağlamaktadır.
– Faiz desteği ve faizsiz kredi desteği, mevzuat gereği ajansın kuruluş yılından 3 yıl sonra verilebileceğinden henüz aktif halde değildir.
– Doğrudan finansman desteği ise “Proje Teklif Çağrısı”, “Doğrudan Faaliyet Desteği” ve “Güdümlü Proje Desteği” olarak 3 aşamada gerçekleşmektedir.
• Proje Teklif Çağrısının ayrıntıları, proje teklif çağrısına çıkıldığında ilan metninde ve başvuru kılavuzunda yer almaktadır.
• Ajans tarafından her bir proje başına verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilir.
• Güdümlü Proje Desteği; bölgesel gelişmeyi hızlandırmaya ve bölgedeki girişimcilik ve yenilikçilik kapasitesini geliştirmeye katkıda bulunacak projelere, proje teklif çağrısı yöntemi uygulamadan doğrudan mali ve teknik destek sağlamak amacıyla oluşturulmuş destek türüdür.
• Küçük ölçekli altyapı projeleri için ajans bütçesinden ayrılan kaynaktan karşılanır. Bu tür projelerin uygulama süresi iki yılı geçemez. Ajans bu tür desteklerde proje başına en fazla yüzde 90 oranında mali destek sağlayabilir.
• Doğrudan Faaliyet Desteği; mevzuata uygun olarak, ulusal plan ve programlar çerçevesinde bölgesel gelişme planları ve programların uygulama kapasitesini geliştirmeye ve yerel ve bölgesel kalkınmaya katkı sağlamaya yönelik stratejik araştırma, planlama ve fizibilite çalışmalarına mali destek sağlamayı amaçlamaktadır.
• Doğrudan faaliyet desteği kapsamında finanse edilen projelerin azami süresi 3 aydır.
• Proje başına verilecek asgari ve azami tutarlar mevzuatta belirlenmiş sınırlar çerçevesinde her destek programı için Ankara Kalkınma Ajansı tarafından belirlenir. Örneğin 2011 yılı Doğrudan Faaliyet Desteği Programı toplam kaynak miktarı 1.000.000 olup, verilecek destek miktarı asgari 20.000 TL ile azami 75.000 TL olarak belirlenmiştir.
Avrupa Birliği:
• Katılım Öncesi AB Mali Yardımları
• Topluluk Programları ve
• Avrupa Yatırım Bankası Kredileri desteklerini sağlamaktadır.
– Örneğin Katılım öncesi AB mali yardımı; Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecindeki uyumu sağlamak adına desteklenecek çalışmalar ve faaliyetlerin finansmanı için sağlanır.
– 2002 yılından bugüne kadar 1,3 milyar dolar kaynak kullanılmıştır.
– Koordinatör, Avrupa Birliği Genel Sekreteri’dir.
• Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
• Sınırötesi ve Bölgesel İşbirliği
• Bölgesel Kalkınma (Çevre bu alanın içerisinde)
• İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
• Kırsal Kalkınmanın Geliştirilmesi
katılım öncesi mali yardım aracı için öncelikli alanlardır.
– http://www.abgs.gov.tr/files/pub/AB_Hibe_Programlari_Kapsaminda_STKlara_SaglananDestekler.pdf sayfasında oldukça detaylı ve örnek projeler ile desteklenen bilgiler bulunmaktadır.
– Kar amacı güdmeyen sivil oplum örgütleri ya da dernekler için ise yapacakları sosyal sorumluluk projeleri için bir seçenek daha bulunmaktadır.
İçişleri Bakanlığı Dernekler Daire Başkanlığı:
– ‘İçişleri Bakanlığı Bütçesinden Derneklere Yardım Yapılması’ hakkındaki yönetmelik kapsamında desteklenecek proje konuları Dernekler Daire Başkanlığı’nca her yıl belirlenmekte ve hibe statüsünde destek vermektedir.
– Yardım yapılabilecek konuların;
a) Kamu yararına ilişkin olması,
b) Derneğin tüzüğündeki amaçları ve çalışma konuları ile örtüşmesi,
c) Öncelikle toplumun ihtiyaç ve sorunlarına çözüm sağlaması,
d) Toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına yönelik olması gerekmektedir.
– Yardım yapılabilecek derneklerde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Tüzüklerinde belirtilen amacının, toplumun ihtiyaç ve sorunlarını çözmeye ve
toplumsal gelişmeye katkıda bulunmaya yönelik olması,
b) Mevcut yöneticilerinin dernek iş ve işlemlerinden dolayı son üç yıl içinde
herhangi bir hapis veya adli para cezası almamış olması,
c) Anayasa ve kanunlarla yasaklanmış veya konusu suç teşkil eden faaliyetlerde
bulunmamış olması,
d) Haklarında feshe ilişkin devam eden bir dava olmaması,
e) 02/01/2004 tarihli ve 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve
Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun kapsamındaki derneklerden olmaması.
– Mayıs dönemi için yapılacak başvurularıyla ilgili projelerin 1 Ocak – 1 Nisan tarihleri arasında
– dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine teslim edilmiş olması gerekmektedir.
– Eylül dönemi için yapılacak başvurularla ilgili projelerin ise 1 Mayıs – 1 Ağustos tarihleri
arasında dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine teslim edilmiş olması gerekmektedir.
– Projeler için hibe verilecek miktar 100 bin TL’yi geçmeyecektir.
Kaynaklar:
www.dernekler.gov.tr
www.ankaraka.org.tr
www.abgs.gov.tr