Çevre düzeni ve korunması adına yapılan harcamalar, genellikle, üreticiye ekstra maliyet olarak görünmektedir. Fakat dünyada yıllardır var olan ve ülkemizde de henüz oturmaya başlayan sistem ile bu durum, yasal zorunluluklar kapsamında yapılması gerekli olan harcamalar sınıfında yer alan bir durum olarak, artık gönüllülük esasına dayanmaktan çıkmıştır. Hatta, getirilen zorunluluklara uymayan firmalara, devlet tarafından yaptırımı gerçekleştirilecek ciddi cezalar uygulanmaya başlanmıştır.
Mevcut sistemde yer alan uygulamaların, temel olan yasal zorunlulukları arasına, firma bünyesinde çevre danışmanları istihdam etmek veya danışman firmalardan hizmet satın almak, bunun akabinde ise eskiden emisyon izni, deşarj izni adı ile bilinen e-çevre izninin alınması koşulları eklenmiştir.
21 Kasım 2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında yer alan faaliyetler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve taşra teşkilatı tarafından denetime tabi tutulmaktadır.
Bu kapsamda, denetime tabi olan tesisler 01 Ocak 2011 tarihine kadar, çevre yönetim birimi kurmak, çevre görevlisi çalıştırmak veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yetki verilmiş firmalardan çevre yönetim hizmeti satın almakla yükümlüdür.
Çalıştırmadıkları takdirde cezaları ise, Çevre Kanunun 20. Maddesinin (m) bendi kapsamında 2012 yılı için,
Kirletici Vasıfları Yüksek Olan Tesisler için 9.420 TL, (yönetmelikte EK-1 olarak geçen tesisler)üKirletici Vasıfları Olan Tesisler için ise, 6.280 TL, (yönetmelikte EK-2 olarak geçen tesisler)
olarak tespit edilmiştir.
EK-1 ve EK-2 listelerinden derlenerek, araçüstü ekipman üreticilerinin söz konusu yönetmelik ekinde yer alabilecekleri maddeler, aşağıda sıralanmıştır.
ARÜS-DER ÜYELERİNİN TABİ OLABİLECEĞİ EK-1 VE EK-2 MADDELERİ*
Ek-1 5.3 200 adet/ay ve üzerinde motorlu aracın boyandığı ve verniklendiği tesisler.
EK-2 5.4 “30 adet/ay ve üzerinde, 200 adet/ay’dan az motorlu aracın boyandığı ve verniklendiği tesisler.
Ek-2 3.20.2 Günde en az bir adet ve toplam hacmi 30 m3 ve üzerinde olan metal saçtan yapılmış depo, tank ve benzeri üreten tesisler.
Ek-2 3.25 Motorlu taşıt üretimi ve montajı ve motorlu taşıtların motorlarının üretiminin yapıldığı tesisler.
*Tesislerde, gerek prosesleri gerekse ısıl güçleri ile ilgili özel durumlar söz konusu ise, tesisler ilave yönetmelik maddelerine de tabii olabileceklerdir. Detaylı araştırma sonucu net bilgi verilebilmektedir.
Bunun yanı sıra, E – Çevre İzin ve Lisans Uygulaması; çevreye kirletici etkisi olan işletmecilerin çevre ile ilgili almak zorunda oldukları çeşitli izinlerin başvurularının tek bir noktadan çevrimiçi olarak yapılabilmesi ve bu merciler tarafından, onaylanma sürecinin tamamlanabilmesi amacı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından düzenlenmiştir.
Uygulamanın hukuki alt yapısını, 29 Nisan 2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01 Nisan 2010 tarihinde yürürlüğe giren, “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” oluşturmaktadır.
01 Nisan 2010 tarihinden itibaren, tüm çevre izni ve lisans müracaatları elektronik ortamda çevre görevlileri veya danışman firmalar aracılığı ile yapılmakta ve sonuçlandırılmaktadır.
Çevre İzni kapsamında bulunan izinler; Emisyon İzni, Deşarj İzni, Gürültü İzni, Tehlikeli Madde Atıksu Deşarj İzni, Derin Deniz Deşarj İzni olarak sıralanabilir.
Yine araçüstü ekipman üreticileri olarak konuyu ele aldığımızda, emisyon, deşarj ve gürültü konulu çevre izinlerinin alınmasının gerekliliği, ön plana çıkmaktadır.
Çevre izinlerinin alınmaması durumunda verilecek cezalar ise, 35.000 TL ila 70.000 TL arasında değişmektedir.
Sonuç itibariyle, tesis ve faaliyetlerin cezai uygulamalara tabii kalmamaları için, en kısa zamanda bu konu ile ilgili çalışmalar yapmaları, cezaların miktarları da göz önüne alındığında faydalı olacaktır.
