Asgari ücrete yapılan yüzde30’luk zammın ardından vergi zamları da belli olmaya başladı. Sigara, alkollü içki ve elektriğin ardından köprü ve otoyol geçiş ücretlerine de dört yıl aradan sonra yüzde 11,7 ile yüzde 24 arasında değişen oranlarda zam yapıldı.
Yapılan zamlarla Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinden geçişler, araç boyutuna göre; 4.75 TL ile 42.25 TL arasında değişiyor. Otoyollarda ise OGS ve HGS ile en kısa mesafede geçiş ücreti 2.50 TL’den başlıyor. Ulaşımda yapılan bu zamlar seyahat giderlerini domino etkisiyle artırması beklenmektedir. Bunun yanında dünya petrol fiyatları düşmeye devam etmektedir. Petrol fiyatlarındaki matbu vergilerin, kamu ekonomisine marjinal faydası olduğundan akaryakıt fiyatlarının düşmesi ülkemizde hayaldir.
Yeni yılın ilk zammı elektriğe geldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik fiyatlarını yüzde 6,8 oranında artırdı. Bu artış hammadde fiyatlarını artıracaktır. Bu artışın önemli bir bölümü elektrik üretimimizin dışa bağımlı hammaddelerden yani doğalgaz, ithal kömür vb. karşılanmasından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden yenilenebilir elektrik üretiminin desteklenmeye devam etmesi gerekmektedir.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre; biranın asgari maktu vergi tutarı 18 kuruş artışla bir lira 3 kuruş oldu. Rakıdan 2 litre için alınan asgari maktu vergi tutarı da 23 lira artırılarak 130 lira 68 kuruşa yükseldi. Cin ve votka için vergi tutarı 134 lira 3 kuruş olarak belirlendi. Sigara ve tütün ürünlerinde hem asgari maktu vergi hem de nispi vergi tutarları artırıldı. Cep telefonlarından ilk satışta alınan vergi tutarı da 120 liradan 160 liraya çıktı.
Araç sahipleri, 2016’da zorunlu trafik sigortalarını yüzde 20 zamlı yaptıracak. Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Antalya ve Adana gibi büyükşehirlerde en düşük trafik sigortası poliçesi 500 TL, en yüksek ise 5 bin TL olacak.
Yeni yılda alkollü araç kullanan sürücülere kesilen para cezalarının 844 lira olarak uygulanacak. Alkollü araç kullanan sürücülere ikinci yakalamada 1058 lira, üç ve sonrası için ise 1698 lira para cezası uygulanacak. Hız sınırını aşanlar ise yeni yılda 412 TL ceza ile karşı karşıya kalacaklar. 2016 yılında kırmızı ışıkta geçen sürücüye 199 lira ceza kesilecek. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) tutarları 2016 yılında yeniden değerleme oranı olan yüzde 5,58 oranında artırılarak uygulanacak olup yeni MTV tarifesine göre, 1-3 yaş arası 1.300–1.600 cm3 arasında motor hacmine sahip binek araçlar 997 TL, 1.600–1.800 cm3 arasında motor hacmine sahip binek araçlar bin 760 TL, 1.800–2.000 cm3 arası motor hacmine sahip binek araçlar ise 2 bin 772 TL motorlu taşıtlar vergisi ödeyecekler.
Emlak vergisi mükellefi olanların 2016 yılına ait emlak vergisinin tarh ve tahakkukunda esas alınacak vergi değerinin (matrahın) hesabı, emlağın 2015 yılı değerine, yeniden değerleme oranı olan yüzde 5,58’in ikiye bölünerek bulunan yüzde 2,79 oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır. Tebliğler kapsamında damga vergisi ve harçlar kanunda yer alan vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranı nispetinde yüzde 5,58 artırıldı. 2016 için gelir vergisi tarifesi 12 bin 600 TL’ye kadar yüzde 15, 30 bin TL’nin 12 bin 600 TL’si için bin 890 TL, fazlası yüzde 20, 69 bin TL’nin 30 bin TL’si için 5 bin 370 TL, (ücret gelirlerinde 110 bin TL’nin 30 bin TL’si için 5 bin 370 TL), fazlası yüzde 27, 69 bin TL’den fazlasının 69 bin TL’si için 15 bin 900 TL, (ücret gelirlerinde 110 bin TL’den fazlasının 110 bin TL’si için 26 bin 970 TL), fazlası yüzde 35 şeklinde yeniden düzenlendi. Ayrıca mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı 3 bin 800 TL oldu.
Memur maaşı zamlarının 2016 için 6+5, 2017 için ise yüzde 3+4 olarak belirlendi. Buna göre;
ZAMLI MEMUR MAAŞLARI (TL)
2015
0CAK 2016
TEMMUZ 2016
MÜSTEŞAR (1/4)
8.218,00
8.712,00
9.147,00
PRATİSYEN HEKİM (1/1)
4.062,00
4.306,00
4.521,00
AVUKAT (2/1)
3.703,00
3.925,00
4.121,00
MÜHENDİS (2/2)
3.962,00
4.200,00
4.410,00
ÖĞRETMEN (3/1)
2.699,00
2.860,00
3.004,00
MEMUR (3/2)
2.412,00
2.557,00
2.684,00
İMAM (3/2)
2.598,00
2.754,00
2.892,00
ŞOFÖR (6/1)
2.190,00
2.321,00
2.437,00
HEMŞİRE
2.479,00
2.628,00
2.759,00
HİZMETLİ (9/2)
2.054,00
2.178,00
2.287,00
HİZMETLİ (15/1)
2.029,00
2.151,00
2.259,00
Not: Hesaplamalara sosyal yardımlar dahil edilmiştir.
Memur emeklileride zamdan faydalanacak buna göre maaşlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
ZAMLI EMEKLİ MAAŞLARI (TL)
2015
OCAK 2016
TEMMUZ 2016
PROFESÖR (1/4)
4.309,00
4.567,00
4.795,00
KIDEMLİ ALBAY (1/4)
3.678,00
3.898,00
4.093,00
ÖĞRETMEN (1/4)
1.701,00
1.803,00
1.893,00
VAİZ\HEMŞİRE (3/1)
1.356,00
1.437,00
1.509,00
TEKNİSYEN (4/1)
1.360,00
1.441,00
1.513,00
MEMUR (5/1)
1.360,00
1.441,00
1.513,00
Sonuç olarak asgari ücret dışında memur maaşlarına yapılan zamlar ortalamada yüzde 5 civarında artış olmakla birlikte vergi ve emtia piyasasındaki zamlar 3 kat fazla olarak yüzde 15 civarında olması beklenmektedir. 2016 yılında piyasalara para akışı olacağı varsayımında bu orantısız artışların fazla derinleşmeden geçeceğini düşünmekteyim. Piyasaların direnci bu maaş harcama dengesini koruyacaktır.