Bu sayıda Resmi sorumluluk olarak yeni gündeme gelmiş Tehlikesiz Atık uygulamasından bahsedeceğim. Daha önceki yazılarımda bahsettiğim gibi,
• Belediye Atıkları (Evsel Nitelikli Katı Atıklar)
• Ambalaj Atıkları
• Tehlikeli Atıklar
• Tehlikesiz Atıklar
• Kullanılmış Pil ve Aküler
• Elektrikli ve Elektronik Cihaz Atıkları
• Ömrünü Tamamlamış Araçlar (ÖTA)
• Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL)
• PCB/PCT
• Atık Madeni Yağlar / Bitkisel Atık Yağlar
• Tıbbi Atıklar gibi pek çok atık kategorisi yer almaktadır.
Bu atık kategorilerinin uygulamada olan ve nispeten oturmuş yönetmelikleri ve tebliğleri yer almaktadır. Daha sonraki sayılarda bu atıklar ve mevzuatları ile ilgili özet bilgilendirmeler yapacağım. Fakat yeni uygulamaya girmesi açısından ve 01.01.2013 tarihi itibari ile Atık Üreticilerine bazı sorumlulukların verilmesi açısından bu mevzuata öncelik veriyorum. Tehlikesiz atıklar ile ilgili olarak hazırlanmış “Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği” ise, 17.06.2011 tarih ve 27967 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tehlikesiz atıkları diğer atıklardan nasıl ayırt edebileceğimiz konusunda biraz bilgi vermek isterim sizlere…
Atıklar ile ilgili çerçeve yönetmelik “ Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” tir.
Bu yönetmelik kapsamında, atıklar sektörlere yönelik olarak kod numaraları ile belirtilmiştir. Tehlikesiz atıklar’ın tebliğ kapsamındaki tanımı; “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde (*) ile işaretlenmemiş atıklar” olarak tanımlanmaktadır. Fakat bu tanım kapsamında, (*) işaretinin yanı sıra, tebliğin Ek(2) listesinde yer alan kendine ait özel yönetmeliği olan, Ambalaj Atıkları, Tıbbi Atıklar, Ömrünü Tamamlamış Lastikler, Belediye Atıkları vb. gibi tehlikeli özellikte olmayan atıklar tehlikesiz atık olarak değerlendirilmemektedir. Örnek vererek tehlikesiz atıkları tarif edecek olursak, evlerde ya da sanayide kullandığımız ürünlerin ambalajları, ambalaj atığıdır. Fakat evlerde kullandığımız mobilya, ahşap kapı vb. tehlikesiz atıktır. Sanayi anlamında ise, bor yağları bulaşmamış talaşlar, odun talaşları tehlikesiz atıktır. Tekstil fabrikalarından çıkan atık kumaşlar tehlikesiz atıktır. Bu atıkların çoğu, sanayiciler tarafından, endüstriyel nitelikli evsel atık olarak katı atık depolarına gönderilmektedir. Evlerden çıkanlar ise, evsel atık olarak doğrudan belediyelere gönderilmektedir. Fakat geri kazanımı mümkün olan atıkların bertarafı yasaktır. Aynı zamanda belediyenin katı atık depolama sahasının ömrünü azaltmaktadır. Bu da belediyeye yeni yatırım yapması demektir ki, katı atık depolama sahaları için yeni yatırım bütçeleri çok yüksektir. Peki bu atıkları ne yapmamız gerekmektedir. Bu atıklar ile ilgili Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri’nden İzin Belgesi almış Toplama-Ayırma Tesisleri bulunmaktadır. Ya da, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Lisans almış, Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Tesisleri mevcuttur. Söz konusu atıkların izin ve lisansı olmayan tesislere göndermenin cezası ise, 37.696TL’den başlayıp, 92.244 TL’ye kadar varmaktadır. 01.01.2013 tarihi itibari ile tehlikesiz atıklar ile ilgili bildirimler yapmamız gerekecektir. Bu gibi cezalar ile karşılaşmamız için, tehlikesiz atıklarımızı tespit edip diğer atıklardan ayrı depolayıp uygun lisanslı tesislere göndermemiz gerekmektedir. Bunun yanı sıra, Entegre Atık Yönetim Planı hazırlayıp her yıl Mart ayında söz konusu atıklarımız ile ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bildirimde bulunmamız gerekmektedir.
Daha sonraki aylarda daha detaylı söz konusu atıkları değerlendireceğim. Görüşmek üzere, Hoşça kalın…
