Ankara’dan müzik piyasasına girmeyi başarmış ve başarılı da olmuş Özgün kardeşimizin ‘Elveda’ isimli parçasının bir bölümünde geçen, anlamı büyük birkaç kelime: ‘Zaman değil geçen, ömürmüş anlamadık.’. Bir anda denk geldiğim bu haber ile beraber gelen yazma isteği ve uzun zaman sonra tekrar bir arada olmanın heyecanı var parmaklarımda… Hayat, insanın karşısına ne zaman neyi çıkaracağının hesabını yapmıyor hiçbir zaman. Ya da hayatın kendine göre bir hesabı var da bizlerin mi bu hesapla alakalı bir düşüncesi olamıyor; bu durum sarmal bir yapı gibi sanki…
Zaman geçerken, ömür de geçiyor tabi haliyle. Hem bize kattıkları, hem bizden aldıkları ile, tadıyla tuzuyla sağlık dolu bir hayat herkesin istediği aslında. Tabi günümüzde insanların hayatları ile ilgili talepleri değişkenlik gösterebiliyor da… Kimi maddiyat, kimi maneviyat peşinde koşarken sağlık olmadan hiçbir şeyin öneminin olmadığını düşünen bir kesim de yok değil hanizaman bizden neler alıyor, neleri geride bıraktırıyor, TÜİK verilerine göre bakalım ülkemizdeki ve dünyadaki son durum nelermiş bakalım.
Yaşlı nüfus oranı son beş yılda %17,1 arttı
Yaşlı nüfus (65 ve daha yukarı yaş) 2012 yılında 5 milyon 682 bin 3 kişi iken son beş yılda %17,1 artarak 2016 yılında 6 milyon 651 bin 503 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2012 yılında %7,5 iken, 2016 yılında %8,3’e yükseldi. Söylenenler istatistiklerle de kanıtlanıyor aslında. Nüfusumuzun yaş ortalaması artmaya devam ediyor görüldüğü gibi… Yaşlı nüfusun %43,9’unu ise erkek nüfus, %56,1’ini kadın nüfus oluşturdu. Erkekler için ortalama yaşam süresi 75,3 yıl ve kadınlar için 80,7 yıl oldu. Kadınların erkeklerden daha uzun süre yaşadığı bir kez daha karşımıza çıktı. Aslında erkeklerin kadınlara göre daha az yaşaması akıllarda bazı düşünceler yaratsa da genel olarak ya da bilimsel olarak kanıtlanmış bir durum söz konusu değildir. Türkiye geneli için ise ortalama 78 yıl olarak istatistiklerde yer alıyor
Dünyada ise en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %31,3 ile Monako, %27,3 ile Japonya ve %21,8 ile Almanya oldu. Türkiye bu sıralamada 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2016 yılında %18,1 ile Sinop oldu. Yine TÜİK verilerine göre ‘En Mutlu İl’ sıralamasında 1. Sırada olan Sinop’un en yaşlı il olması da ‘mutlu yaşlılık’ teorisini destekler gibi sanki… Sinop’u %16,5 ile Kastamonu ve %15,4 ile Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,2 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,3 ile Hakkari ve %3,6 ile Van izledi.
Türkiye’de 100 yaş ve üzerinde 5 bin 232 yaşlı olduğu görüldü
Yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2016 yılında 5 bin 232 oldu. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 680 kişi ile İstanbul, 237 kişi ile Şanlıurfa ve 219 kişi ile Ankara iken en az yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 2 kişi ile Ardahan, 4 kişi ile Bilecik ve 7 kişi ile Bayburt oldu.
Eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranı %12,7 iken yaşlı kadınların oranı %50,4 oldu
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2016 yılında %1,1’inin hiç evlenmemiş, %83,3’ünün resmi nikahla evli, %2,9’unun boşanmış, %12,7’sinin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,4’ünün hiç evlenmemiş, %44’ünün resmi nikahla evli, %3,3’ünün boşanmış, %50,4’ünün ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Yaşlılık yardımından faydalanan yaşlıların sayısı 620 bin 19 oldu
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kayıtlarına göre, 2022 Sayılı “65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun” gereğince, muhtaç olduğu tespit edilen yaşlılara yapılan ödemelerden faydalanan yaşlıların sayısı 2016 yılında 620 bin 19 kişi olup toplam yaşlı nüfus içindeki oranı %9,3 oldu. Yaşlı başına yapılan yıllık ortalama yardım tutarı ise 2 bin 548 TL oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların sayısı 2 kat arttı
Çağımızın yaşlılıkta en korkulan hastalıklarından olan Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2011 yılında 6 bin 155 iken 2015 yılında 11 bin 997’ye yükseldi. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2011 yılında %2,9 iken bu oran 2015 yılında %4,3’e yükseldi.
Yaşlıların %40,2’si çocuklarının yanında yaşamak istediğini ifade etti
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarında çocuklarının yanında yaşamak isteyen yaşlı bireylerin oranı %40,2, evde bakım hizmeti almak isteyenlerin oranı %38,6, huzurevine gitmek isteyenlerin oranı ise %7,7 olarak gerçekleşti.
Huzurevinde kalma isteğinin en önemli nedeni çocuklarına yük olmamak oldu
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında yaşlı bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarında huzurevinde kalmayı istemelerinin en önemli nedeni %48,9 ile çocuklarına yük olmayı istememeleri oldu. İkinci en önemli neden %20,2 ile huzurevlerindeki imkanların daha rahat olması, üçüncü en önemli neden ise %11,2 ile çocuklarının kendileriyle birlikte yaşamayı istememeleri oldu.
Yaşlıların gelecekte huzurevini bir yaşam tercihi olarak düşünme nedenleri, 2016
İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 2,5 kat arttı
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, İnternet kullanan 65-74 yaş grubundaki yaşlı bireylerin oranı 2012 yılı Nisan ayında %3,6 iken bu oran 2016 yılının aynı ayında %8,8’e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyet bazında incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2016 yılında %12,5 iken yaşlı kadınların oranı %5,8 oldu.